Οι μονομερείς προσπάθειες ομωs ανεξάρτητα από τις αγαθές προθέσεις και από την αξία των επιχειρούμενων μεταρρυθμίσεων, έχουν προκαλέσει την απορύθμιση όλου του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ο εκάστοτε Υπουργός νομοθετεί χωρίς συνέχεια και συνέπεια, με γνώμονα τις προσωπικές του πεποιθήσεις και χωρίς να αφουγκράζεται θεσμοθετημένους φορείς που δημιουργούνται, εξυπηρετούν την συγκυρία και το υπουργικό προφίλ για να αδρανοποιηθούν στη συνέχεια. Ενδεικτική απαρίθμηση η περίπτωση του ταλαιπωρημένου Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, του Κ.Ε.Ε., της Εθνικής Εστίας Επιστημών και βέβαια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου που άλλοτε πρωταγωνιστεί και άλλοτε περιθωριοποιείται.

Έκπληκτοι γονείς και μαθητές, οι οποίοι προ ολίγων ετών, με το ίδιο κυβερνητικό σχήμα, ανακάλυπταν σε ολοσέλιδες έγχρωμες καταχωρησεις ότι “τώρα πια δε χρειάζεται φροντιστήριο” ανακαλύπτουν τώρα στις ίδιες πανάκριβες καταχωρήσεις ότι το κρατικό φροντιστήριο αποτελεί την αξιόπιστη επιλογή που προετοιμάζει “δωρεάν”, με αξιώσεις επιτυχίας, τους μαθητές για τις γενικές εξετάσεις.

Οι διάφορες προσωπικές επιλογές, που θεσμοθετούν όργανα και πολιτικές μιας χρήσεως, αποκρύπτουν όμως το ίδιο αμείλικτο ερώτημα: “Ποιος φοβάται την ελευθερία στην εκπαίδευση και γιατί;” Μήπως τελικά η κρατική εκπαίδευση υπηρετεί το εκάστοτε κράτος και πειθαναγκάζεται στις ιδεολογικές του δεσμεύσεις;

Το δημόσιο αγαθό της Παιδείας μπορεί να ευδοκιμήσει με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότιμης πρόσβασης με την δημόσια ευθύνη θεσμοθετημένων οργάνων χωρίς αποκλεισμούς και ποσοστώσεις, με κριτήριο την επιστημονική επάρκεια και προσφορά, ενώ αναμφισβήτητος και κυριαρχικός ρόλος μιας εμπνευσμένης πολιτικής είναι η διαμόρφωση αυτού του πλαισίου της δημοκρατικής λειτουργίας.

Η αποδέσμευση από την παρωχημένη αντίληψη ότι το κράτος πρέπει να παράγει και να αστυνομεύει τα πάντα, πρέπει να συνδυασθεί με την πολιτική αρετή της προσμονής των αποτελεσμάτων μιας επιλογής καθώς η υπόθεση της Παιδείας προσομοιάζει με ένα δίδαγμα της φύσης, το κινέζικο μπαμπού Κοβέι που για πέντε χρόνια αναπτύσσει ένα πολύπλοκο σύστημα ριζών για να φθάσει στο τέλος του πέμπτου χρόνου από το μικροσκοπικό βλαστάρι των ολίγων εκατοστών σε ένα επιβλητικό φυτό εικοσιπέντε μέτρων!